Giovanni Zucchelli: Η περιοδοντολογία στα καλύτερα της

Αναδημοσίευση

Με αφορμή την άφιξη του Καθηγητή Giovanni Zucchelli τον επόμενο μήνα στην Αθήνα, 17-18 Mαϊου 2019, για να συμμετάσχει, στο διήμερο συνέδριο Masterminds 2, της Ελληνικής Εταιρείας Ιατρικής και Οδοντιατρικής Ψηφιακής Τεχνολογίας και της Omnipress, στο συνεδριακό Κέντρο της Εθνικής Ασφαλιστικής, αναδημοσιεύουμε την συνέντευξη που έδωσε στον Δημήτρη Παπαδημητρίου και την Στεφανία Γκρους, μια χρονιά πριν, μετά την ομιλία του στο συνέδριο της Ελληνικής Περιοδοντολογικής Εταιρείας.

Καθ. Zucchelli έχετε επηρεάσει πάρα πολλούς κλινικούς γιατρούς με την εξαιρετική δουλειά σας. Ποιός ή τί σας παρακίνησε να επικεντρωθείτε κυρίως στις διαδικασίες πλαστικής χειρουργικής του περιοδοντίου;

Η ιδέα ήταν πάντοτε η συνεχής προσπάθεια. Ξέρετε, νομίζω ότι σήμερα υπάρχουν κάποια προβλήματα ως προς το πώς αντιμετωπίζεται η βιβλιογραφία.

Από τη μία πλευρά, είναι υποχρεωτικό να υπάρχει τεκμηρίωση από μελέτες καθώς δεν μπορείς να κάνεις τίποτε αν δεν βασίζεται σε αποδεικτικά στοιχεία. Από την άλλη, πολλοί νέοι ξεκινούν να κάνουν μόνο συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, το οποίο είναι μεν καλή δουλειά, αλλά δεν είναι νέο έργο καθώς δουλεύεις σε κάτι που έχει ήδη γίνει.  Επομένως μπορείς να συλλέξεις δεδομένα, μπορείς να βγάλεις κάποιο συμπέρασμα, αν και τις περισσότερες φορές το συμπέρασμα είναι ότι δεν υπάρχει συμπέρασμα. Όμως αυτό που θα έπρεπε να ελκύει τους νέους είναι να μπορούν να σκέφτονται μόνοι τους τί μπορούν να κάνουν για να βελτιώσουν κάτι. Έτσι ήταν η δική μου ζωή. Πάντοτε προσπαθούσα να κάνω κάτι, και σε κάποιες περιπτώσεις ήταν καλό.  Νομίζω πως έκανα καλή δουλειά, βελτίωσα κάτι. Άλλες φορές αυτό που έκανα δεν ήταν καλό, και άρα σταμάτησα να το κάνω. Νομίζω ότι οι νέοι θα έπρεπε να έχουν πραγματικά το θάρρος και τη θέληση να προσπαθούν να βελτιώνονται, και όχι μόνο να κάνουν αυτό που τους λένε οι άλλοι.

Να έχουν εμπειρίες… σε διαφορετικά αντικείμενα…;

Αυτά που ανέφερα λέγονται ‘πρωτότυπα άρθρα’. Σήμερα, το πρόβλημα είναι ότι στους περισσότερους τομείς υπάρχουν περισσότερες συστηματικές επισκοπήσεις παρά πρωτότυπα άρθρα. Καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό; Και τις περισσότερες φορές χωρίς συμπέρασμα. Γιατί; Διότι δεν υπάρχουν αρκετά άρθρα. Είναι απίστευτο! Επομένως, θέλω να έχω τη δυνατότητα να δημιουργήσω δεδομένα, αλλά να έχω και τη δυνατότητα να προτείνω κάποια εύλογη διαδικασία. Και μετά, ας την αξιολογήσουν οι άλλοι, αν λειτουργεί ή όχι, να κάνουν τυχαιοποιημένους ελέγχους, κλινικές μελέτες κτλ. Αλλά πρέπει να εμφανιστεί η πρώτη ιδέα. Αλλιώς, δεν υπάρχει τίποτα. Συνεχίζουμε να βρισκόμαστε στο παρελθόν, όπου γίνονταν μόνο περιοδοντολογικές αφαιρετικές χειρουργικές επεμβάσεις.

Πώς επινοείτε όλα αυτά τα καινοτόμα πρωτόκολλα; Οφείλεται στην εμπειρία των πολλών διαδικασιών που έχετε εκτελέσει και την κατανόηση των βιολογικών διεργασιών, μελετώντας ταυτόχρονα τα αποτελέσματα και τις παγίδες’ των παλαιών περιστατικών; 

Νομίζω όλα ισχύουν. Σίγουρα, η εμπειρία είναι κάτι που χρειάζεσαι για να προσπαθήσεις να κάνεις κάτι διαφορετικό. Διότι η εμπειρία σού λέει εάν, κάνοντας αυτή τη μικρή διαφορά, μπορεί κάτι να λειτουργήσει καλύτερα ή χειρότερα. Αλλά επίσης, όταν ήμουν νέος, μελετούσα πολύ. Έχω πραγματικά μελετήσει πολύ. Μελετούσα πολλά άρθρα, όχι μόνο για την κλινική πτυχή που με ενδιέφερε, αλλά από βιολογικής άποψης. Έτσι, προσπαθούσα πάντοτε στα χειρουργεία μου να ακολουθώ κάποιες βιολογικές κατευθυντήριες γραμμές. Και νομίζω ότι αυτό είναι το σημαντικότερο. Επίσης, όταν κάνεις εκπαιδευτικά προγράμματα, όταν διδάσκεις, δεν χρειάζεται να δείχνεις στον κόσμο πώς λειτουργεί κάτι, αλλά θα πρέπει να πεις για ποιό λόγο λειτουργεί. Διότι αν οι άνθρωποι αντιληφθούν ότι ‘ναι, πιστεύω θα έχει αποτέλεσμα διότι όλα είναι ξεκάθαρα” θα το δοκιμάσουν. Aντιθέτως, όταν πιστεύεις πως κάτι έχει αποτέλεσμα αλλά χωρίς να γνωρίζεις το γιατί αυτό συμβαίνει, τότε θεωρείς ότι είναι θέμα μόνο δεξιοτεχνίας. Λες ‘λειτουργεί στα δικά του χέρια, αλλά όχι στα δικά μου, άρα δεν θα το κάνω ποτέ’.

Ξέρουμε ότι ξεκινήσατε ένα εντατικό διετές πρόγραμμα master στις διαδικασίες πλαστικής  χειρουργικής περιοδοντίου με επισκέψεις στην Ιταλία ανά δίμηνο. Το πρόγραμμα αυτό απευθύνεται σε γενικούς οδοντιάτρους, σε περιοδοντολόγους, σε άλλες ειδικότητες; Νομίζετε ότι είναι δυνατόν ο γενικός οδοντίατρος να μάθει να εκτελεί αυτού του είδους τις διαδικασίες με προβλέψιμο τρόπο; 

Το πρόγραμμα δεν σχεδιάστηκε μόνο για περιοδοντολόγους, διότι αρχίζει από τα βασικά, τη διάγνωση, την πρόγνωση, τη μικροβιολογία, την αιτιολογία της περιοδοντικής νόσου, πώς αντιμετωπίζεται η μη-χειρουργική φάση. Αλλά σίγουρα ο κύριος στόχος του είναι να προσελκύσει και να κινήσει το ενδιαφέρον των γενικών οδοντιάτρων προς την περιοδοντολογία, και ελπίζω ότι οι περισσότεροι που έρχονται σε αυτό το master ως γενικοί οδοντίατροι θα αρχίσουν μετά από το πρόγραμμα να έχουν πολύ περισσότερες περιοδοντολογικές γνώσεις από όσες είχαν πριν. Δυστυχώς, επειδή πρέπει να προσκομίζεται βιογραφικό για να γίνει κανείς δεκτός στο master, οι περισσότεροι που το παρακολουθούν είναι ήδη περιοδοντολόγοι, που έχουν ήδη κάνει μεταπτυχιακές σπουδές ή εξειδίκευση σε διάφορα μέρη του κόσμου.

Αυτό που ήθελα ήταν να εξελίσσονται οι νέοι οδοντίατροι μαζί μου στην πορεία, στη φιλοσοφία εργασίας που μου αρέσει περισσότερο.

Επειδή αρέσει στον κόσμο να βλέπει και επιπλοκές, έχετε ακόμη επιπλοκές μετά τις διαδικασίες πλαστικής χειρουργικής περιοδοντίου, και τι είδους;

Ποιά είναι τα σημαντικότερα διδάγματα που νομίζετε ότι έχετε αντλήσει από τα λάθη σας όλα αυτά τα χρόνια;

Πρέπει να σας πω ότι όσο εργάζομαι, το πλήθος των επιπλοκών είναι πραγματικά πάρα πολύ μικρό στην πλαστική χειρουργική. Η ακρίβεια, η τυποποίηση των χειρουργικών διαδικασιών, ο τρόπος εκτέλεσης με όσο το δυνατόν μεγαλύτερη ακρίβεια, το να ξέρεις τι κάνεις με απλά βήματα, βήμα προς βήμα, είναι απολύτως σημαντικό για να μειώνεται όσο το δυνατόν περισσότερο ο κίνδυνος σφάλματος. Αλλά σίγουρα ένα από τα πιο επικίνδυνα πράγματα στις ουλοβλεννογόνιες χειρουργικές επεμβάσεις είναι το να μην κινητοποιηθεί αρκετά ο ασθενής. Ο κόσμος πιστεύει ότι οι ασθενείς που χρειάζονται ουλοβλεννογόνιες χειρουργικές επεμβάσεις είναι υγιείς, άρα ξέρουν πώς να προσέχουν, δεν χρειάζονται παρακολούθηση. Αυτό είναι τεράστιο λάθος. Πρέπει να δίνονται οδηγίες σε αυτούς τους ασθενείς, πρέπει να κινητοποιούνται, πρέπει να καλούνται για λόγους προφύλαξης, για να ενισχύεται η ευαισθητοποίησή τους με νέες οδηγίες, τουλάχιστον τρεις φορές το χρόνο. Ειδάλλως, δεν μπορεί να υπάρξει επιτυχία. Διότι, όπως γνωρίζουμε, το βραχυπρόθεσμο αποτέλεσμα εξαρτάται κυρίως από το πώς εκτελούμε μία διαδικασία. Αλλά το μακροπρόθεσμο αποτέλεσμα εξαρτάται κυρίως από το πώς συμπεριφέρεται ο ασθενής. Άρα, η κινητοποίηση του ασθενούς είναι μέρος της θεραπείας. Και προσωπικά πιστεύω ότι αυτός ακριβώς είναι ο κυριότερος ρόλος του ειδικού οδοντοστοματικής υγιεινής, να ξαναδίνει οδηγίες, να επανακινητοποιεί και να ενισχύει την κινητοποίηση του ασθενούς κάθε φορά που τον βλέπει. Επομένως, για να κάνεις κάτι τέτοιο, δεν μπορείς να βλέπεις τον ασθενή κάθε 3 χρόνια.

Φαίνεται ότι όλος ο κόσμος περιμένει το κατάλληλο υποκατάστατο του αυτογενούς μοσχεύματος συνδετικού ιστού. Νομίζετε ότι αυτό θα συμβεί ίσως στο άμεσο μέλλον; 

Όχι, διότι μιλάμε για διαφορετικά θέματα. Όταν μιλάμε για μόσχευμα συνδετικού ιστού, μιλάμε για κάτι που χρειάζεται τον κρημνό για να είναι σταθερό. Άρα, βελτιώνει τη σταθερότητα του κρημνού, ειδικά όταν ο κρημνός έχει πολύ μικρή ποσότητα κερατινοποιημένου ιστού, και επομένως χρειάζεσαι κάτι το οποίο να είναι ήδη σταθερό, να είναι ήδη ώριμο τη στιγμή του χειρουργείου. Όποιον τύπο βάσης (matrix) και αν χρησιμοποιείς κατά τη χειρουργική επέμβαση, δεν είναι τίποτα παραπάνω από πήγμα αίματος. Και το πήγμα αίματος δεν είναι αρκετά σταθερό τη στιγμή του χειρουργείου για να μπορεί να σταθεροποιήσει τον κρημνό. Το πήγμα αίματος είναι κάτι που θα γίνει συνδετικός ιστός στην πάροδο του χρόνου, αλλά όταν θα γίνει συνδετικός ιστός με τον καιρό, θα είναι πολύ αργά.

Άρα, εάν ο κρημνός ήταν σταθερός θα παραμείνει σταθερός, ενώ αν δεν ήταν σταθερός θα συρρικνωθεί. Επομένως, το μόσχευμα συνδετικού ιστού είναι το μόνο υλικό που έχουμε σήμερα για να σταθεροποιούμε τον κρημνό. Και το matrix είναι ένα καλό υλικό που έχουμε για να σταθεροποιούμε το πήγμα αίματος. Η σταθεροποίηση του πήγματος αίματος είναι απαραίτητη για να αυξηθεί το πάχος του μαλθακού ιστού. Επομένως, η χρήση του matrix είναι πολύ σημαντική για να αυξηθεί το πάχος του μαλακού ιστού και για τη διατήρηση του μακροχρόνιου αποτελέσματος. Απαραίτητος όμως είναι ένας κρημνός που να είναι σταθερός από μόνος του, άρα ένας κρημνός που χρειάζεται κάποιον εναπομείναντα κερατινοποιημένο ιστό.

Επιμέλεια: Δημήτρης Παπαδημητρίου & Στεφανία Γκρους

Πρώτη δημοσιεύση της συνέντευξης στο Dentorama T.175, Omnipress

Who is

Ο Καθ. Giovanni Zucchelli, DDS, PHD αποφοίτησε το 1988 από το Πανεπιστήμιο της Bologna της Ιταλίας με πτυχίο οδοντιατρικής. Από το ίδιο Πανεπιστήμιο πήρε PhD στην Ιατρική Βιοτεχονολογία το 1999. Είναι Καθηγητής Περιοδοντολογίας και Εμφυτευματολογίας στο Πανεπιστήμιο της Bologna της Ιταλίας από το 2000. Ο Καθ. Giovanni Zucchelli έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία κλινικής έρευνας στην περιοδοντολογία στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Το 2006 και το 2008 κέρδισε το βραβείο Στοματικής Πλαστικής Χειρουργικής AAP Foundation-E Bud Tarrson Reasearch Award in Oral Plastic Surgery.

– Είναι ενεργό μέλος της EAED (Ευρωπαϊκή Ακαδημία Αισθητικής Οδοντιατρικής), â της SIdP (Ιταλική Εταιρεία Περιοδοντολογίας),

– της SIO (Ιταλική Εταιρεία Οστεοενσωμάτωσης) και επίσης

– μέλος της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας Περιοδοντολογίας.

– Είναι βοηθός Συντάκτη του International Journal of Esthetic Dentistry,

– μέλος της συντακτικής επιτροπής του International Journal of Periodontics and Restorative Dentistry, καθώς και

– ομότιμος κριτής (peer reviewer) σε πολλά Περιοδικά Περιοδοντολογίας και Εμφυτευματολογίας

Καινοτόμος πολλών τεχνικών πλαστικής χειρουργικής μαλθακών ιστών, ο Καθ. Giovanni Zucchelli είναι επίσης συντάκτης άνω των 100 δημοσιεύσεων στο Pubmed. Έχει κάνει ομιλίες σε μεγάλα διεθνή συνέδρια Περιοδοντολογίας και έχει διδάξει σε θεωρητικά και πρακτικά (με ζωντανά χειρουργεία) εκπαιδευτικά προγράμματα σε πολλές χώρες.

Τέλος, ο Καθ. Zucchelli είναι συγγραφέας:

• του βιβλίου με τίτλο ‘Mucogingival Esthetic Surgery’, best seller των Εκδόσεων Quintessence που έχει δημοσιευθεί σε 10 διαφορετικές γλώσσες,
• δύο εικονογραφημένων εγχειριδίων πλαστικής χειρουργικής περιοδοντίου (Εκδόσεις Martina) και
• του κεφαλαίου “Mucogingival Therapy-Periodontal Plastic Surgery” στο Clinical Periodontology and Implant Dentistry (Lindhe J,Lang NP, Karring T [eds], Wiley-Blackwell).

Στο MasterMinds 2 θα έχετε την ευκαιρία να αποκτήσετε γνώση μέσα από τις παρουσιάσεις και την εμπειρία που θα μοιραστούν με τους συμμετέχοντες oι:

• Φοίβος Μαδιανός
• Daniel Edelhoff
• Otto Zuhr
• Giovanni Ζucchelli