Οι φυσικές ουσίες θα βρουν την θέση τους στη στοματική υγεία

Ως απόφοιτος του μεταπτυχιακού προγράμματος Περιοδοντολογίας του Πανεπιστημίου της Ζυρίχης στην Ελβετία, ο Dr. A. Solderer ασχολείται κυρίως με την θεραπεία περιπτώσεων προκεχωρημένης περιοδοντίτιδας στην καθημερινή του κλινική πράξη. Επιπρόσθετα, πραγματοποιεί έρευνες σε θέματα που αφορούν την Περιοδοντολογία και τα οδοντικά εμφυτεύματα. Στην τελευταία του ερευνητική εργασία, πραγματοποίησε μία συστηματική ανασκόπηση των διαλυμάτων χλωρεξιδίνης μετά από περιοδοντική θεραπεία ή τοποθέτηση οδοντικών εμφυτευμάτων.

Dr. Solderer, η χλωρεξιδίνη θεωρείται η “χρυσή σταθερά” για στοματική αντισηψία. Με βάση την εμπειρία σας, θα συμφωνούσατε με αυτό;

Ναι, θα συμφωνούσα. Όσον αφορά μόνο την επιστημονική βιβλιογραφία, μία αναζήτηση με τον όρο ‘’χλωρεξιδίνη’’ στο PubMed εμφανίζει 10000 αποτελέσματα. Είναι ξεκάθαρα το καλύτερα επιστημονικά καταγεγραμμένο στοματικό αντισηπτικό που μπορείτε να βρείτε. Κάθε νέο αντιβακτηριδιακό διάλυμα συγκρίνεται και πρέπει να συγκρίνεται με τη χλωρεξιδίνη.

Μετά τη συγγραφή της ανασκόπησής σας, ποιο είναι το συμπέρασμά σας για την αποτελεσματικότητα της χλωρεξιδίνης έπειτα από μία χειρουργική επέμβαση στο στόμα;

Μετά από μία στοματική χειρουργική επέμβαση, οι ασθενείς δεν θα πρέπει να βουρτσίζουν τα δόντια τους στην περιοχή της επέμβασης μέχρι να αφαιρεθούν τα ράμματα. Μέχρι τότε, η χλωρεξιδίνη λειτουργεί ως χημική οδοντόβουρτσα σε αυτή την περιοχή. Η δημιουργία οδοντικής πλάκας και ουλικής φλεγμονής μπορεί να κατασταλεί με επιτυχία. Από τη στιγμή που ο ασθενής επανέλθει στη φυσιολογική του στοματική υγιεινή, δε βλέπω κάποια ένδειξη για να συνεχίσει να χρησιμοποιεί χλωρεξιδίνη.

Η χλωρεξιδίνη είναι καλή στη μείωση του βιοϋμενίου, της οδοντικής πλάκας και της φλεγμονής, αλλά η εργασία σας αναφέρει πως δεν επηρεάζει καθόλου το βάθος των περιοδοντικών θυλάκων.

Μόνο η μηχανική θεραπεία, όπως η αποτρύγωση, η ριζική απόξεση και η χειρουργική περιοδοντική θεραπεία, μπορεί να μειώσει τους θυλάκους, καθώς αυτές οι διαδικασίες περιλαμβάνουν την εξάλειψη των αιτιολογικών παραγόντων για τους περιοδοντικούς θυλάκους: το βιοϋμένιο και τις συγκρατητικές δομές του βιοϋμενίου, όπως η τρυγία. Τα στοματικά διαλύματα θα πρέπει πάντα να θεωρούνται ως συμπληρωματική θεραπεία.

Η χλωρεξιδίνη εμφανίζει αρκετές ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως οδοντική δυσχρωμία και διαταραχή της γεύσης. Έχει, επίσης, δυσάρεστη γεύση. Αντιμετωπίσατε κάποια προβλήματα λόγω αυτών κατά την θεραπεία των ασθενών σας;

Οι ασθενείς που προσέρχονται σε εμένα συνήθως έχουν προχωρημένα περιοδοντικά προβλήματα και τα γνωρίζουν. Μετά την ολοκληρωμένη ενημέρωσή τους για τη στοματική τους υγεία και τη νόσο, τα οφέλη της θεραπείας με χλωρεξιδίνη και τις προσωρινές της ανεπιθύμητες ενέργειες, γενικά δεν παραπονούνται για τη γεύση και τη δυσχρωμία. Δεν τους αρέσουν οι ανεπιθύμητες ενέργειες, αλλά λόγω του προσωρινού τους χαρακτήρα, συνήθως τις αποδέχονται. Ωστόσο, σε λίγες περιπτώσεις, οι ασθενείς υποφέρουν από καυσαλγία στόματος και πρέπει να σταματήσουμε την θεραπεία με το στοματικό διάλυμα. Ποτέ δε χορηγώ διάλυμα χλωρεξιδίνης για περισσότερες από δύο εβδομάδες, καθώς οι ανεπιθύμητες ενέργειες αρχίζουν να αυξάνονται μετά από αυτό το χρονικό διάστημα. Μετά την ολοκλήρωση του προτεινόμενου χρόνου πραγματοποίησης των στοματοπλυμάτων, πάντα προγραμματίζω μία συνεδρία για αφαίρεση της δυσχρωμίας.

Ποιά είναι η σημασία της συμμόρφωσης κατά τη διάρκεια της περιοδοντικής θεραπείας;

Η συμμόρφωση του ασθενή-ειδικά η σωστή στοματική υγιεινή στο σπίτι-είναι σημαντική. Κατά τη γνώμη μου, δεν έχει νόημα να ξεκινήσει η περιοδοντική θεραπεία πριν την καθιέρωση επαρκούς στοματικής υγιεινής. Σε ένα πανεπιστημιακό τμήμα, αυτό μπορεί να λειτουργήσει ευκολότερα σε σχέση με ένα ιδιωτικό ιατρείο. Εργαζόμαστε με μέσα αποκάλυψης της οδοντικής πλάκας για να αποκαλύψουμε το βιοϋμένιο και αυτό βοηθά τους ασθενείς να οπτικοποιήσουν τις προβληματικές τους περιοχές και να γνωρίζουν πού είναι ιδιαίτερα σημαντικό το βούρτσισμα.

Με άλλα λόγια, ο παράγοντας κλειδί είναι η εκπαίδευση των ασθενών. Αυτό περιλαμβάνει επίσης τις οδηγίες προς τον ασθενή για τη διάρκεια, τη συχνότητα και τον τρόπο χρήσης του στοματικού διαλύματος. Μετά από χειρουργική επέμβαση, για παράδειγμα, στο χρονικό διάστημα κατά το οποίο ο ασθενής πρέπει να απέχει από το βούρτσισμα, τα ράμματα βρίσκονται ακόμη στην θέση τους και το τραύμα χρειάζεται να επουλωθεί. Τότε συστήνω στους ασθενείς να ξεπλένουν τη χειρουργημένη περιοχή με χλωρεξιδίνη αντί να πραγματοποιούν εργώδεις στοματοπλύσεις.

Αν κάνουμε ένα βήμα πίσω και εξετάσουμε τη μη χειρουργική περιοδοντική θεραπεία, κατά την εμπειρία μου, έχω βρει πως οι άνθρωποι υπερεκτιμούν την αποτελεσματικότητα των στοματικών διαλυμάτων και εδώ θα έλεγα πως το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι το να ξεκαθαρίσουμε στους ασθενείς πως, παρόλο που χρησιμοποιούν ένα στοματικό διάλυμα, για παράδειγμα, μετά την αποτρύγωση και ριζική απόξεση, είναι ακόμη σημαντικότερο να βουρτσίζουν σωστά και να καθαρίζουν τα μεσοδόντια διαστήματα. Όπως προαναφέρθηκε, το στοματικό διάλυμα μπορεί να θεωρηθεί μόνο μία συμπληρωματική θεραπεία.

Πώς μπορούν τα πρόσθετα να βελτιώσουν ένα στοματικό διάλυμα χλωρεξιδίνης;

Προσθέτοντας έκδοχα βοτάνων ή βασικά έλαια, είναι πιθανό να μειωθεί η συγκέντρωση της χλωρεξιδίνης. Όσο χαμηλότερη η συγκέντρωση, τόσο λιγότερη δυσχρωμία θα παρατηρηθεί. Επίσης, έχει υποστηριχθεί πως τα έκδοχα βοτάνων σε συνδυασμό με βούρτσισμα μπορούν να μειώσουν ενεργά τη δυσχρωμία. Ωστόσο, απαιτούνται περαιτέρω έρευνες.

Επιπρόσθετα, όπως μπορούμε να παρατηρήσουμε στις μελέτες που πραγματοποιούνται από την ομάδα περιοδοντολόγων της Βέρνης, τα έκδοχα βοτάνων μπορούν να υποκαταστήσουν μερικώς τη χλωρεξιδίνη, εμφανίζοντας την ίδια αποτελεσματικότητα με λιγότερη δυσχρωμία και ερεθισμό. Σε μία άλλη μελέτη εκτιμήθηκε ένα στοματικό διάλυμα με μία μερική υποκατάσταση της χλωρεξιδίνης με βασικά έλαια, χωρίς απώλεια της αποτελεσματικότητας.

Στην εργασία σας αναφέρετε πώς οι πλύσεις με χλωρεξιδίνη 0.12% μειώνει τις ανεπιθύμητες ενέργειες. Ωστόσο, οι θεραπευτικές δόσεις χλωρεξιδίνης είναι φυσιολογικά γύρω στο 0.2%.

Είναι σωστό πως η χλωρεξιδίνη 0.2% θεωρούνταν στο παρελθόν η ‘’χρυσή σταθερά’’. Στην έρευνά μας, που περιλάμβανε 11 κλινικές μελέτες, η χλωρεξιδίνη 0.12% εμφανίζει συγκρίσιμες αντισηπτικές δυνατότητες με μειωμένες ανεπιθύμητες ενέργειες και καλύτερη αποδοχή από τον ασθενή.

Βλέπετε κάποια προοπτική για φυσικά αντισηπτικά στη στοματική υγεία;

Αντιλαμβάνομαι πως πραγματοποιούνται πολλές έρευνες σε αυτό τον τομέα σήμερα, και είμαι πεπεισμένος πως οι φυσικές ουσίες θα βρουν την θέση τους στη στοματική υγεία. Για παράδειγμα, πρόσφατα δημοσιευμένες έρευνες από την ομάδα μας έδειξαν πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα για τη χρήση πράσινου τσαγιού κατά τη διάρκεια μη χειρουργικής περιοδοντικής θεραπείας. Επίσης, οι συνάδελφοί μου διερευνούν αυτό το διάστημα το ρόλο των υπερτροφών στην Περιοδοντολογία.

Αναδημοσίευση από το DT Middle East&Africa Edition, Νο. 5, Vol. 9, Σεπτέμβριος-Οκτώβριος 2019