Ορθοδοντική: Χρήση διοδικού laser στη θεραπεία ουλικής διόγκωσης κατά τη διάρκεια ορθοδοντικής θεραπείας

Μελέτη περίπτωσης

Καθηγητής C. Fornaini

Είναι λέκτορας στο Εργαστήριο MICORALIS του Πανεπιστημίου Cote d‘Azur στη Νίκαια της Γαλλίας και οδοντίατρος στο νοσοκομείο Guglilmo da Saliceto της Πιατσέντσα της Ιταλίας. 

A.Oppici

Είναι διευθυντής του τμήματος Ειδικών Αναγκών και Γναθοπροσωπικής Χειρουργικής στο ίδιο νοσοκομείο.

L.Cella

Είναι οδοντίατρος στο ίδιο νοσοκομείο.

E.Merigo

Είναι λέκτορας στο εργαστήριο MICORALIS και οδοντίατρος στο ίδιο νοσοκομείο.

Τις τελευταίες δεκαετίες, έχει παρατηρηθεί ουσιαστική ανάπτυξη και επέκταση της χρήσης των ακίνητων ορθοδοντικών μηχανημάτων. Ενώ η εφαρμογή τους εμφανίζει πολλά πλεονεκτήματα, αρκετά προβλήματα που σχετίζονται με την υγεία των μαλακών ιστών μπορεί να εμφανιστούν κατά τη διάρκεια της θεραπείας. Πρακτικά, η χρήση ακίνητων ορθοδοντικών μηχανημάτων μπορεί να προκαλεί χειλική αποφλοίωση, πολύμορφο ερύθημα, ουλίτιδα και ουλική διόγκωση.

Η ουλική διόγκωση είναι μία πολύ συνήθης επιπλοκή κατά τη διάρκεια της ορθοδοντικής θεραπείας, αλλά ευτυχώς, φαίνεται πως είναι παροδική και γενικά υποχωρεί μετά την ορθοδοντική θεραπεία, έστω και μερικώς ορισμένες φορές. Η υπερβολική ανάπτυξη των ούλων που προκαλείται από την ορθοδοντική θεραπεία προσδίδει στα ούλα μία συγκεκριμένη ινώδη και υπερπλαστική εμφάνιση, διαφορετική από τα εύθραυστα ούλα με ουλική ερυθρότητα στα όρια, που είναι συνήθης σε αλλεργικές ή φλεγμονώδεις ουλικές βλάβες.

Αρκετές κλινικές μελέτες υποδεικνύουν πως η ορθοδοντική θεραπεία μπορεί να σχετίζεται με μία μείωση της περιοδοντικής υγείας, προκαλώντας μία υπερτροφική μορφή ουλίτιδας. Ωστόσο, η πραγματική παθογένεση της ουλικής διόγκωσης δεν είναι ακόμη πλήρως κατανοητή, παρόλο που πιθανόν περιλαμβάνει αυξημένη παραγωγή από τους ινοβλάστες άμορφης βασικής ουσίας με υψηλά επίπεδα γλυκοζαμινογλυκανών. Η αύξηση του κολλαγόνου τύπου στην έκφραση του mRNA και η αύξηση του υποδοχέα αυξητικού παράγοντα κερατινοκυττάρων θα μπορούσε να παίξει ένα σημαντικό ρόλο στον υπερβολικό πολλαπλασιασμό των επιθηλιακών κυττάρων και την αυξημένη ανάπτυξη ουλικής διόγκωσης, με βάση ορισμένες μελέτες, σε περιπτώσεις με κακή κατάσταση στοματικής υγιεινής. Ωστόσο, δεν υπάρχει ξεκάθαρος ορισμός της αιτιολογίας της, παρόλο που πιθανόν σχετίζεται με τη φλεγμονώδη απόκριση που προκαλείται από τη διάβρωση των ορθοδοντικών μηχανημάτων, συγκεκριμένα αυτών που αποτελούνται από νικέλιο, που σχετίζεται με μία φλεγμονώδη απόκριση που θεωρείται υπερευαισθησία τύπου IV και εκδηλώνεται ως αλλεργική στοματίτιδα επαφής λόγω νικελίου, παρόλο που η αιτιολογία της δεν έχει ακόμη διασαφηνιστεί.

Η θεραπεία αυτών των καταστάσεων είναι χειρουργική. Ιστολογικές και ιστοχημικές μελέτες έχουν δείξει πως η αφαίρεση των μεσοδόντιων ουλικών θηλών μπορεί να προάγει τη δημιουργία φυσιολογικού συνδετικού ιστού. Επειδή η τυπική παρέμβαση που πραγματοποιείται με νυστέρι εμφανίζει ορισμένα μειονεκτήματα, που σχετίζονται κυρίως με τη δυσανεξία για τον ασθενή (δηλ. Αναισθησία από την ένεση και ράμματα), υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον για τη χρήση της τεχνολογίας laser.

Kλινικό Περιστατικό

Μία κοπέλα 14 ετών παραπέμφθηκε στο τμήμα μας από τους ορθοδοντικούς επειδή κατά τη λήξη της ακίνητης ορθοδοντικής θεραπείας, ανέπτυξε ουλική διόγκωση στο άνω οδοντικό τόξο (εικ. 1), που πιθανόν σχετίζεται με την ταχεία σύγκλειση των κενών που συνδυάστηκε με πολύ κακή στοματική υγιεινή λόγω αιμορραγίας κατά το βούρτσισμα. Αμέσως μετά την αφαίρεση του ορθοδοντικού μηχανήματος, τοποθετήθηκε τοπικό αναισθητικό στα ούλα (εικ. 2) και πραγματοποιήθηκε ουλεκτομή με διοδικό laser, με βάση την τεχνική της αφαίρεσης των μεσοδόντιων θηλών (εικ. 3). Οι παράμετροι λειτουργίας ήταν οι ακόλουθες: μήκος κύματος 808nm, 3W σε συνεχές κύμα, μία ίνα 320μm σε λειτουργία επαφής. Η επέμβαση είχε διάρκεια 375” και η ασθενής δεν αισθάνθηκε καθόλου πόνο (εικ. 4). Μετά την επέμβαση, η ασθενής δεν έλαβε κανένα φάρμακο και διαδικασία επούλωσης ολοκληρώθηκε σε 5 ημέρες (εικ. 5).

Συζήτηση

Η πρώτη εφαρμογή Laser πραγματοποιήθηκε το 1960 από τον Maiman και μερικά χρόνια αργότερα, χρησιμοποιήθηκε με επιτυχία στην Ιατρική και τη Χειρουργική Στόματος με αρκετά πλεονεκτήματα. Μπορεί να προσφέρει άριστη απόδοση τομής με απόφραξη μικρών αιμοφόρων και λεμφαγγείων, με συνέπεια αιμόσταση και μειωμένο μετεγχειρητικό οίδημα. Επίσης, οι ιστοί στόχοι απολυμαίνονται ως αποτέλεσμα της τοπικής θέρμανσης και της δημιουργίας ενός εσχαροποιημένου στρώματος, με συνέπεια μειωμένη δημιουργία ουλών λόγω μειωμένης μετεγχειρητικής ιστικής συστολής, επιτρέποντας την αποφυγή χρήσης ραμμάτων.

Τα διοδικά laser, η τελευταία γενιά laser που χρησιμοποιήθηκαν στην Οδοντιατρική, εμφανίζουν αρκετά πλεονεκτήματα, όπως μειωμένο κόστος και μέγεθος και προσφέρουν στον επεμβαίνοντα τη δυνατότητα να εργαστεί τόσο σε συνεχή όσο και σε διαλείπουσα λειτουργία. Με βάση την εμπειρία μας, μπορούμε να επιβεβαιώσουμε πως αυτή η τεχνολογία μπορεί να αποτελέσει μία νέα προσέγγιση στην αντιμετώπιση της ουλικής διόγκωσης κατά τη διάρκεια ορθοδοντικής θεραπείας, με καλύτερη άνεση για τον ασθενή κατά τη διάρκεια και μετά τη χειρουργική επέμβαση.

Αναδημοσίευση από το Ortho Tribune Middle East&Africa Edition, No. 1, Vol. 8, Ιανουάριος–Φεβρουάριος 2018