“Guided Biofilm Therapy”: Συνέντευξη με τον αναπλ. καθ. Περιοδοντολογίας Ι. Καρούση

“Guided Biofilm Therapy” μια νέα προσέγγιση στην αντιμετώπιση της περιεμφυτευματίτιδας

Φαίνεται ότι οι περιεμφυτευματικές νόσοι είναι ένα αυξανόμενο πρόβλημα. Γιατί;

Σύμφωνα με όλα τα διαθέσιμα επιδημιολογικά δεδομένα, τα περιστατικά περιεμφυτευματικής βλεννογονίτιδας, καθώς και περιεμφυτευματίτιδας είναι τέτοια, τόσο σε επίπεδο ασθενών όσο και σε επίπεδο εμφυτευμάτων, που είναι αδύνατον να παραβλεφθούν και δεν μπορούν να μην αντιμετωπιστούν. Δεδομένου ότι η οστική απώλεια, η οποία είναι η πιο σοβαρή συνέπεια της περιεμφυτευματικής φλεγμονής, δεν είναι επώδυνη, η αυτοδιάγνωση από τον ασθενή αποκλείεται. Από την άλλη πλευρά, συνήθως, απαιτούνται περισσότερα από πέντε έτη εγκατεστημένης νόσου για να επιτευχθούν αξιοσημείωτα επίπεδα οστικής καταστροφής και η ασθένεια μπορεί να μην διαγιγνώσκεται κατά το δυνατόν πιο έγκαιρα και στα αρχικά στάδια, ειδικά για τους επαγγελματίες που δεν τοποθετούν την πρωτογενή πρόληψη ως πρωταρχική προτεραιότητα. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με τα εκατομμύρια οστεοενσωματωμένα οδοντικά εμφυτεύματα που έχουν τοποθετηθεί τις τελευταίες δεκαετίες, εξηγούν τον εξαιρετικά υψηλό απόλυτο αριθμό περιστατικών με περιεμφυτευματική παθολογία. Οι περιεμφυτευματικές νόσοι υπήρχαν πάντα, αλλά στις μέρες μας, με τα συνεχώς αυξανόμενα επιστημονικά δεδομένα, όλο και περισσότεροι ιατροί παγκοσμίως στρέφουν την προσοχή τους σε αυτές.

Μπορείτε να εξηγήσετε με λίγες μόνο προτάσεις ποια είναι η κύρια ιδέα πίσω από το πρωτόκολλο CIST;

Στα τέλη της δεκαετίας του ογδόντα, δύο διακεκριμένοι συνάδελφοι, ο καθηγητής Mombelli και ο μέντοράς μου, καθηγητής Lang, πρότειναν μια δομημένη προσέγγιση τόσο για τη διατήρηση της περιεμφυτευματικής υγείας, όσο και για τη θεραπεία της περιεμφυτευματικής παθολογίας. Η συντομογραφία CIST σημαίνει Αθροιστική (Cumulative), Παρεμβατική (Interceptive), Υποστηρικτική (Supportive) Θεραπεία (Therapy). Αθροιστικό σημαίνει ότι, όσο αυξάνεται η βαρύτητα της νόσου, τόσο περισσότερες θεραπευτικές ενέργειες καλείται να εκτελέσει ο οδοντίατρος από το πρωτόκολλο αυτό, που συνολικά περιλαμβάνει τέσσερα βήματα. Για παράδειγμα, σε περιπτώσεις περιεμφυτευματικής υγείας, έχει προταθεί η αποκλειστική εφαρμογή μηχανικής απομάκρυνσης εναποθέσεων και στίλβωσης (Βήμα Α). Ωστόσο, εάν υπάρχει φλεγμονή των μαλακών ιστών (δηλαδή περιεμφυτευματική βλεννογονίτιδα), επιπρόσθετα της εφαρμογής του Βήματος Α, θα πρέπει να συνταγογραφηθούν και αντισηπτικά (Βήμα Β). Σε περιπτώσεις ύπαρξης θυλάκων και ήπιας οστικής απώλειας, ακολουθώντας τα Βήματα Α και Β, προστίθενται αντιβιοτικά (Βήμα Γ), ενώ σε περιπτώσεις μέτριας έως σοβαρής οστικής απώλειας, θα προστεθεί άλλο ένα βήμα στην προηγούμενη μέθοδο, που είναι η εφαρμογή χειρουργικής τεχνικής, αφαιρετικής ή αναπλαστικής (Βήμα Δ).

Προτείνετε μια τροποποίηση στο υπάρχον πρωτόκολλο CIST. Μπορείτε να μου πείτε ποια είναι αυτή η τροποποίηση και γιατί ήταν απαραίτητη;

Υπό το πρίσμα των συσσωρευμένων δεδομένων την τελευταία δεκαετία σε ό,τι αφορά τα περιστατικά περιεμφυτευματίτιδας, συνειδητοποιήσαμε την ανάγκη για άμεση διενέργεια χειρουργικής επέμβασης, αμέσως μετά την εφαρμογή των Βημάτων Α και Β, καθώς η χορήγηση αντιβιοτικών, παρότι βοηθητική, αποτυγχάνει μεμονωμένα να προσφέρει λύση στην υπάρχουσα φλεγμονή. Επομένως, τα βήματα Γ και Δ πρέπει να εκτελούνται ταυτόχρονα. Επιπλέον, υπό το φως των πρόσφατων δεδομένων, οι περισσότερες από τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται για την μηχανική απομάκρυνση των εναποθέσεων (Βήμα Α) είναι επιβλαβείς για την ακεραιότητα των επιφανειών των εμφυτευμάτων, αν όχι επικίνδυνες για την περιεμφυτευματική υγεία και όχι μόνο. Δεδομένου ότι η «απολύμανση με αεροψεκασμό», που είναι ο θεμέλιος λίθος του πρωτοκόλλου Guided Biofilm Therapy, είναι, από ό,τι γνωρίζω, η μόνη αποτελεσματική, καθώς και ασφαλής προσέγγιση για την αφαίρεση του βιοϋμενίου από επιφάνειες εμφυτευμάτων και επιεμφυτευματικές αποκαταστάσεις, προτείναμε την αντικατάσταση της οδηγίας για μηχανική απομάκρυνση των εναποθέσεων με την οδηγία της εφαρμογής του πρωτοκόλλου GBT, με χρήση ερυθριτόλης. Ορισμένες άλλες τροποποιήσεις περιλαμβάνουν την επιπρόσθετη  χρήση ορισμένων εφαρμογών λέιζερ. Η ακριβής μεθοδολογία και ο αλγόριθμος λήψης αποφάσεων, σύμφωνα με ορισμένες ενδείξεις, δυστυχώς υπερβαίνει τους περιορισμούς χώρου του περιοδικού. Για περισσότερες λεπτομέρειες, μπορεί κανείς να διαβάσει το βιβλίο μου «Περιεμφυτευματίτιδα. Από τη Διάγνωση στην Αντιμετώπιση>>, εκδ. Οδ. Βήμα, στο οποίο συνεργάστηκε η εκλεκτή συνάδελφος, κυρία Π. Ντόκου.

Το πρωτόκολλο GBT χρησιμοποιεί την προληπτική σκόνη ερυθριτόλης. Γιατί;

Παρόλο που υπάρχουν διάφορες επιλογές, η ερυθριτόλη είναι η προτιμώμενη λόγω των εξαιρετικά μικρών κόκκων (μόλις 14 μm σε μέγεθος), καθώς και της σκληρότητας και της υφής τους, που καθιστούν τη χρήση της ερυθριτόλης απολύτως ασφαλή. Σύμφωνα με τα στοιχεία μας, η διαδικασία είναι αβλαβής για την επιφάνεια του εμφυτεύματος, καθώς και για τα αποκαταστατικά υλικά και τους μαλακούς ιστούς. Αποτρέποντας την αποτριβή του τιτανίου (όταν χρησιμοποιείται ερυθριτόλη), που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την οστεοενσωμάτωση, ο ιατρός προσφέρει το υψηλότερο επίπεδο παροχής υπηρεσιών, συνδυάζοντας ταυτόχρονα την απολύμανση με τον αεροψεκασμό (AIRFLOWING) τόσο υπερ- όσο και υποουλικά.

Ποια πλεονεκτήματα έχουν το πρωτόκολλο GBT και η ερυθριτόλη για τους ασθενείς/τον οδοντίατρο;

Πρώτα απ’ όλα, είναι μια ασφαλής διαδικασία. Επιπλέον, αποτελεί το βέλτιστο συνδυασμό αποτελεσματικότητας και χρόνου που απαιτείται για την αφαίρεση του βιοϋμενίου. Κατά τη γνώμη μου, το πιο σημαντικό σημείο στο οποίο πρέπει να δοθεί έμφαση, είναι η χρήση της απολύμανσης με αεροψεκασμό κατά τη διάρκεια μη χειρουργικών παρεμβάσεων και χειρουργικών επεμβάσεων γύρω από τα εμφυτεύματα, όπου πιστεύω ότι αυτή η καινοτόμος μέθοδος θεραπείας είναι αναντικατάστατη. Επιπλέον, η εξάλειψη του πόνου και της ενόχλησης, κατά την απομάκρυνση του βιοϋμενίου από όλο το φραγμό, ενισχύει τη δημιουργία μιας καλής σχέσης μεταξύ του ασθενούς και του οδοντιάτρου. Ακόμη, η εφαρμογή ενός αποκαλυπτικού παράγοντα, που αποτελεί το πρώτο βήμα του πρωτοκόλλου GBT, είναι απολύτως χρήσιμη για τους ασθενείς προκειμένου να κατανοήσουν, όχι μόνο μια εξατομικευμένη τεχνική εφαρμογής στοματικής υγιεινής, αλλά και τον χρόνο που απαιτείται για να είναι πραγματικά αποτελεσματικοί στην καθημερινή τους στοματική υγιεινή. Επιπρόσθετα, η οπτικοποίηση του βιοϋμενίου βοηθά τον θεράποντα να επιτύχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, καθοδηγούμενος από τον αποκαλυπτικό παράγοντα. Και τέλος, τι θα ήταν πιο ωφέλιμο για έναν οδοντίατρο από έναν χαρούμενο, ικανοποιημένο και πιστό ασθενή;

Πείτε μας για την κλινική σας εμπειρία με το GBT;

Το πρωτόκολλο Guided Biofilm Therapy έχει αντικαταστήσει όλες τις άλλες μεθόδους που χρησιμοποιούσα στην κλινική μου πράξη για την Υποστηρικτική Περιοδοντική Θεραπεία και μου έχει προσφέρει μεγάλη βοήθεια στη θεραπεία περιπτώσεων περιοδοντικής και περιεμφυτευματικής παθολογίας, καθώς ασκώ κατά αποκλειστικότητα την  Περιοδοντολογία και την Εμφυτευματολογία. Το ευχάριστο είναι ότι η αποτελεσματικότητα της θεραπείας συνδυάζεται με την ικανοποίηση των ίδιων των ασθενών. Την ίδια άποψη μού μεταφέρουν και συνάδελφοι που εφαρμόζουν την μέθοδο αυτή και αντιλαμβάνονται την ικανοποίηση των ασθενών τους.

Πιστεύετε ότι η ερυθριτόλη και το πρωτόκολλο GBT είναι ήδη αρκετά γνωστά στους Έλληνες οδοντιάτρους;

Μεταξύ των Περιοδοντολόγων, το πρωτόκολλο GBT είναι νομίζω πολύ δημοφιλές και βλέπω ότι η χρήση του επεκτείνεται και στους γενικούς οδοντιάτρους. Αυτό που γνωρίζω καλά είναι ότι, οι συνάδελφοι που έχουν ενσωματώσει το GBT στην καθημερινή τους πρακτική είναι ικανοποιημένοι με την αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητά του. Επιπλέον, σε επίπεδο ακαδημαϊκό, η Οδοντιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) ήδη διδάσκει σε προπτυχιακό επίπεδο τη μεθοδολογία αυτή στους φοιτητές, ενώ σε μεταπτυχιακό επίπεδο, εφαρμόζεται το πρωτόκολλο GBT, τόσο στη θεραπεία των περιοδοντικών, όσο και των περιεμφυτευματικών νόσων. Τέλος, το ενδιαφέρον των φοιτητών, προπτυχιακών και μεταπτυχιακών, όσο περισσότερο γνωρίζουν τη μεθοδολογία αυτή, είναι πραγματικά αξιοσημείωτο.

Αναδημοσίευση από Dental Tribune Greece, Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2021, τόμος 17-τεύχος 88